Suplementacja przy encefalopatii bokserskiej

Zawodnicy uprawiający sporty kontaktowe, takie jak sztuki walki, rugby, hokey itp.. są narażeni na częste urazy głowy, które mogą skutkować uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Efektem są zaburzenia pamięci, mowy, koncentracji, równowagi, nastroju i wiele innych. Ocenia się, że choroby neurodegeneracyjne mogą dotyczy nawet 15-20% pięściarzy z wieloletnim stażem (Panasiuk, 2017). Aby przeciwdziałać konsekwencjom urazów głowy sugeruje się stosowanie potencjalnie pomocnej suplementacji.

Co to jest encefalopatia pourazowa?

Encefalopatia to zaburzenie zmieniające funkcjonowanie mózgu. Przewlekła traumatyczna encefalopatia (CTE) jest formą zwyrodnienia mózgu spowodowaną powtarzającymi się urazami głowy. Objawia się podobnie do choroby Alzheimera - utratą pamięci, problem z mową, czy zmianami nastroju, w tym depresją.

Przypadłość dotyka głównie sportowców uprawiających sporty kontaktowe takie jak futbol amerykański, box, kickboxing, ale może pojawić się także u piłkarzy, którzy często zagrywają głową.

CTE rozwija się powoli, przez co zaobserwowanie pierwszych zmian może zająć lata. W przypadku chronicznej encefalopatii mózgowej, zmiany mózgowe są na tyle duże, że wpływają drastycznie na jakość życia powodując upośledzenie psychiczne.

Przeciwdziałanie

Aby ustrzec się od nawarstwiających się urazów mózgu, których konsekwencją jest encefalopatia zwyrodnieniowa, należy stosować dostępne w danej dyscyplinie ochraniacze głowy, minimalizować ilość wstrząsów oraz stosować potencjalnie skuteczną suplementację.

Witaminy i minerały

Wiele badań wykazało pozytywny wpływ witamin i minerałów w terapii łagodzącej konsekwencje urazów mózgu. W badaniach na gryzoniach udowodniono, że zwierzęta z niższym stężeniem witaminy D3 wolniej powracały do zdrowia po urazach głowy. Dowiedziono również, że pozytywne skutki terapeutyczne może nieść ze sobą suplementacja witaminą E. Witamina E, inaczej tokoferol, jest silnym antyoksydantem, rozpuszczalnym w tłuszczach, który może wpływać protekcyjnie na błony komórkowe poddane dużemu stresowi podczas wtrząsień. W kilku innych badaniach, również na gryzoniach, zauważono obiecujące efekty diety wzbogaconej o cynk oraz magnez. Oba te związki mineralne, odpowiadają w organizmie za aktywację połączeń nerwowych (Lucke-Wold et al., 2018).

Kwasy tłuszczowe

Do najważniejszych i najlepiej przebadanych w kierunku łagodzenia skutków encefalopatii pourazowej kwasów tłuszczowych należy DHA (kwas dokozaheksaenowy). Występuje on obficie w błonach komórkowych neuronów oraz promuje rozwój nowych synaps. Badania dowodzą, że suplementacja DHA wpływa na poprawę właściwości poznawczych oraz spowalnia tempo śmierci komórek mózgowych. Sugeruje się, że zarówno przed jak i pourazowa podaż kwasów tłuszczowych DHA może działać protekcyjnie na centralny układ nerwowy (Lucke-Wold et al., 2018). W jednym badaniu, przeprowadzonym na byłych zawodnikach NFL, suplementacja 5,6 g omega-3 dziennie wykazała znaczną poprawę przepływu krwi przez mózg oraz właściwości kognitywnych u ponad połowy badanych (Amen et al., 2011).

Podsumowanie

Encefalopatii pourazowa stanowi poważny problem dotykający sportowców uprawiających dyscypliny kontaktowe. Najważniejszą metodą zapobiegania jest ochrona głowy i minimalizacja urazów. Od strony dietetycznej potencjalne efekty terapeutyczne upatruje się w suplementacji kwasów tłuszczowych omega-3, witamin oraz związków mineralnych mających na celu zmniejszenie stresu oksydacyjnego oraz stanów zapalnych. 

Bibliografia:

Amen, D. G., Wu, J. C., Taylor, D., & Willeumier, K. (2011). Reversing brain damage in former NFL players: implications for traumatic brain injury and substance abuse rehabilitation. Journal of Psychoactive Drugs, 43(1), 1–5. https://doi.org/10.1080/02791072.2011.566489

Lucke-Wold, B. P., Logsdon, A. F., Nguyen, L., Eltanahay, A., Turner, R. C., Bonasso, P., Knotts, C., Moeck, A., Maroon, J. C., Bailes, J. E., & Rosen, C. L. (2018). Supplements, nutrition, and alternative therapies for the treatment of traumatic brain injury HHS Public Access. Nutr Neurosci, 21(2), 79–91. https://doi.org/10.1080/1028415X.2016.1236174

Panasiuk, J. E. (2017). Encefalopatia bokserska – problem logopedyczny. Biuletyn Logopedyczny Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, 1-2 (30-31) 2016/2017.